Frombork

Co powinniśmy zrobić w sytuacji promieniotwórczego skażenia na terenie miasta i gminy Frombork?

Ostatnie wydarzenia jakie miało miejsca w Japonii a wcześniej w Czarnobylu uzmysławiają nam jak poważnym i realnym o każdej porze jest zagrożenie promieniotwórczym skażeniem środowiska w którym żyjemy. Zwykle media przypominają o kolejnych rocznicach tych tragedii, natomiast prawie wcale nie wspomina się o wnioskach na przyszłość /może za wyjątkiem publikacji w specjalistycznych opracowaniach niedostępnych dla szeroko pojętej opinii publicznej/. Co prawda należy mieć nadzieje że nie dojdzie do promieniotwórczego skażenia przekraczające dopuszczalne dawki i nie będzie potrzeby wdrażać procedur opracowanych na taką okoliczność. Celem niniejszego opracowania jest podniesienie świadomości mieszkańców naszego miasta i gminy i poinformowanie o planowanych działaniach przez władze gminy w przypadku zaistnienia zdarzenia radiacyjnego.

Podając do publicznej wiadomości podstawowe ustalenia przygotowanego przez Urząd Miasta i Gminy Frombork planu dystrybucji tabletek jodowych dla grupy ryzyka, chcemy przygotować nasze społeczeństwo do zdarzeń zanim one wystąpią.

Jakie zagrożenia istnieją?
Winniśmy zdawać sobie sprawę że od zawsze jesteśmy i będziemy narażeni na działanie promieniowania jonizującego. Pochodzi ono ze źródeł naturalnych (tzw. naturalnego tła promieniowania) oraz z urządzeń wytworzonych przez człowieka (w tym energetyka jądrowa i urządzenia medyczne). W warunkach normalnej eksploatacji tych urządzeń sumaryczna dawka promieniowania jonizującego jest bezpieczna dla ludzi. Niestety awarie i wypadki zdarzały się w przeszłości i mimo coraz doskonalszych zabezpieczeń mogą zdarzyć się w przyszłości. Co prawda Polska nie posiada elektrowni Jądrowych. Jednak nasz kraj otoczony jest wielka ilością elektrowni jądrowych zlokalizowanych zarówno w krajach Europy zachodniej jak i w państwach byłego Związku Radzieckiego oraz w Czechach i na Słowacji. Stanowi to poważne zagrożenie w przypadku awarii tych instalacji.

Nie mamy żadnego wpływu na powstanie niekontrolowanych zdarzeń w wyniku których uwolnione zostaną do atmosfery w dużej ilości substancje promieniotwórcze, ale możemy poprzez odpowiednio szybkie i zorganizowane działanie przyczynić się do zminimalizowania szkodliwości działania ponadnormatywnego promieniowania jonizującego na ludzi.

Jednym ze sposobów jest jak najszybsze podanie leku łagodzącego skutki napromieniowania organizmu. Do niedawna planowano w takich sytuacjach jeszcze w XX w. podanie leku o nazwie - płyn Lugola. Lek ten - roztwór jodku potasu zawierający stabilny jod, miał być przygotowywany bezpośrednio przed jego podaniem w czasie zaistnienia zagrożenia radiacyjnego w celu zapobieganiu zachorowaniom, wykorzystując następujący mechanizm działania jodku potasu. W pyłach radioaktywnych występuje radioaktywny izotop jodu. Gruczoł tarczycy u człowieka gromadzi zapasy jodu pobierając je z powietrza i pokarmów. Podanie doustne jodku potasu zawierającego jod stabilny sprawia, że gruczoł tarczycy mniej chłonie tego jodu radioaktywnego występującego w pyle promieniotwórczym.

Taka metoda łagodzenia skutków promieniowania poprzez podanie płynu Lugola zastosowana była w roku 1986 po awarii w Czarnobylu. Obecnie przewiduje się zastosowanie innych procedur choć z wykorzystaniem tej samej zasady dostarczenia organizmowi stabilnego jodu w tabletkach.

Od kilkunastu lat np. w Polsce powrócono do jodowania soli przeznaczonej do celów spożywczych. Każdy dorosły Polak, który używa soli kuchennej do celów spożywczych, czy chce tego czy nie, wprowadza do organizmu ilość jodu sprawiającą, że jego tarczyca nie będzie tak bardzo chłonęła tzw. złego jodu radioaktywnego z powietrza. Nie przewiduje się zatem podawanie jodku potasu osobom starszym jak 16 lat z wyjątkiem nielicznych przypadków w których lekarz indywidualnie zaleci podanie tego leku. Dzieci i młodzież poniżej 16 lat nie nagromadziły jeszcze w gruczole tarczycy zapasu jodu wystarczającego do ochrony gruczołu przed wchłanianiem jodu radioaktywnego i dla tej grupy osób przewiduje się podanie jodku potasu w postaci tabletek. Podanie tabletek planuje się również dla kobiet ciężarnych.

PROCEDURY DZIAŁANIA INTERWENCYJNEGO NA TERENIE MIASTA I GMINY FROMBORK W PRZYPADKU ZDARZENIA RADIACYJNEGO.

Działania interwencyjne, związane ze zdarzeniem radiacyjnym, rozpoczyna Wojewoda Warmińsko-Mazurski za pośrednictwem Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego, powiadamiając Starostę Braniewskiego o konieczności zastosowania na terenie powiatu działań interwencyjnych w formie dystrybucji tabletek jodowych. Starosta niezwłocznie powiadamia Burmistrza Miasta i Gminy Frombork i pozostałe gminy.

Dla mieszkańców powiatu Braniewskiego zaliczanych do grupy ryzyka zgromadzono odpowiednią ilość tabletek jodowych w aptece Szpitala Powiatowego w Braniewie. Ilość tabletek uwzględnia potrzeby dla poszczególnych gmin w tym gminy Frombork.
W porcji dla Miasta i Gminy Frombork zawierać się będzie także zapotrzebowanie dla obiektu zamkniętego - Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego Psych. ZOZ we Fromborku. oraz dla turystów.

Na polecenie Burmistrza tabletki przeznaczone dla mieszkańców gminy Frombork odbierze Kurier Urzędu i dostarczy niezwłocznie do Niepublicznego ZOZ Przychodnia we Fromborku przy ul. Młynarskiej 4a. Zgodnie z opracowanym Planem jest to Główny Punktu rozdziału i wydawania tabletek jodowych na teren miasta i gminy Frombork.

Zgodnie z opinią Krajowego konsultanta w dziedzinie endokrynologii wprowadzona została zasada podawania preparatów jodowych w formie tabletek następującym osobom:
1. Wszystkim osobom w przedziale wiekowym od noworodków do ukończenia 16 lat,
2. Wybranym mieszkańcom w przedziale wiekowym od siedemnastego do czterdziestego roku życia. Z tej grupy wiekowej tabletki jodku potasu mogą otrzymywać jedynie te osoby, u których, z jakichś powodów zdrowotnych będzie potrzeba zastosowania profilaktyki jodowej. Preparat może być podany wyłącznie w oparciu o indywidualne decyzje lekarskie. Szacuje się, że tylko 3% populacji w tym przedziale wiekowym będzie wymagała podania preparatu,
3. Kobietom ciężarnym.

Przeznaczone do dystrybucji preparaty jodowe są w formie tabletek zawierających jodek potasu, z których każda zawiera go 32,7 mg co odpowiada 25 mg stabilnego jodu.
W zależności od wieku pacjenta wydaje się odpowiednią ilość tabletek jodowych.

Sygnał Wojewody Warmińsko-Mazurskiego, uruchamiający procedury dystrybucji preparatów jodowych dla ludności powiatu braniewskiego, w tym Miasta i Gminy Frombork, będzie zobowiązaniem do podjęcia natychmiastowych działań przez wszystkie osoby zaangażowane w dystrybucję tych preparatów bez względu na porę dnia i tygodnia.
Według kalkulacji Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, czas przeprowadzenia wszystkich operacji, zakończonych podaniem preparatów ludności, w najmniej korzystnych warunkach atmosferycznych, nie powinien przekraczać 10 godzin od chwili rozpoczęcia działań przez Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego.

ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI TABLEETEK ZE STABILNYM JODEM DLA GRUPY RYZYKA MIESZKAŃCOM I TURYSTOM CZASOWO PRZEBYWAJĄCYM NA TERENIE MIASTA I GMINY FROMBORK.
Po otrzymaniu sygnału o uruchomieniu akcji, tabletki zostaną odebrane przez upoważnionemu przez Burmistrza kuriera i dostarczone niezwłocznie do głównego punktu podawania tabletek ze stabilnym jodem zorganizowanym w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej we Fromborku przy ulicy Młynarskiej 4a.

W Przychodni przy ul. Młynarskiej nastąpi rozdział tabletek na trzy części w ilościach ustalonych stosownie do aktualnych potrzeb punktów podawania tabletek jodowych:
• jedna porcja uwzględnia potrzeby dzieci i młodzieży z Zespołu Szkół / przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum/;
• druga porcja uwzględnia potrzeby Szpitala Psychiatrycznego we Fromborku przy ul. Sanatoryjnej,
• trzecia porcja jest pozostałością przydzielonego limitu, przeznaczona jest dla Przychodni Rejonowej przy ul. Młynarskiej 4a w której wydawany będzie preparat jodowy dla pozostałej populacji mieszkańców/ noworodki, kobiety w ciąży młodzież i dzieci które nie uczestniczą w obowiązku szkolnego, turyści itp/ .

Kierownik Niepublicznego ZOZ /wyznaczona osoba/ wydaje tabletki na poszczególne stanowiska dystrybucyjne. Na stanowiskach dystrybucyjnych pracuje po dwie osoby. Jedna zajmuje się rejestrowaniem pacjentów, druga przygotowuje i wydaje porcje leku odpowiednią do wieku pacjenta. W Głównym punkcie podawania tabletek jodowych /Przychodnia Niepubliczny ZOZ/ rozwinięte będzie jedno stanowisko dystrybucyjne obsługujące osoby urodzone począwszy od noworodków urodzonych w bieżącym roku, młodzież, która w bieżącym roku kończy 16 lat życia (ale nie ukończyła) i kobiety ciężarne. Na tym stanowisku będą obsługiwane również osoby w wieku powyżej 16 lat do 40 lat, których lekarz zakwalifikuje (na podstawie ich sytuacji zdrowotnej) do zaopatrzenia w tabletki jodowe. Do lekarza mogą się również zgłaszać osoby poniżej 16 roku życia, których sytuacja zdrowotna może być przeciwwskazaniem do zażycia leku ewentualnie osoby u których po zażyciu leku wystąpiły nieoczekiwane objawy.

Podawanie leku w przychodni Niepublicznego ZOZ przy ul. Młynarskiej 4a odbywać się będzie w wyznaczonym pomieszczeniu przychodni do godziny 22.00. Odpowiedzialny za organizację tego przedsięwzięcia - Kierownik Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej W podpunkcie zorganizowanym w Zespole Szkół przy ul. Katedralnej 9 odpowiedzialnym za wyznaczenie pielęgniarki szkolnej, niezbędnej ilości pracowników do obsługi , wydzielenie pomieszczenia , niezbędnego sprzętu i wyposażenia w tym/kubki jednorazowego użytku, niezbędnej ilości wody itp/. na potrzeby dystrybucji tabletek jodowych oraz za całokształt organizacji tego podpunktu odpowiedzialny jest Dyrektor Zespołu Szkół we Fromborku.

Mieszkańcy zaliczani do grupy ryzyka dowiedzą się o potrzebie przyjęcia odpowiedniej dawki leku z komunikatu Burmistrza. Komunikat będzie podawany do wiadomości mieszkańców przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych środków, w tym internet, rozplakatowanie ogłoszeń, przekazywanie komunikatów przez urządzenia nagłaśniające na pojazdach OSP Frombork, Wielkiego Wierzna oraz na pojazdach będących w dyspozycji Kierownika Posterunku Policji we Fromborku, według ustalonego planu. Komunikaty przekazywane będą w miejscach zwartej zabudowy i skupisk ludności. W tych ogłoszeniach i komunikatach Burmistrz Miasta i Gminy Frombork apelować będzie do stałych mieszkańców miasta i gminy jak i osób czasowo tu przebywające /turystów/, aby osoby należące do grupy ryzyka we własnym interesie, udały się jak najszybciej do wskazanego w komunikacie miejsca , w celu przyjęcia leku ze stabilnym jodem. Usługa ta będzie wykonana bezpłatnie - na koszt państwa.